محمدمهدی ایزدخواه، معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار خاورستان، ضمن گرامیداشت شهادت دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: شهید مفتح که  27 آذر سال 1358 به شهادت رسید، نمونه بارز یک فرهیخته بود که هم در حوزه و هم دانشگاه مشغول فعالیت بودند از این رو سالروز شهادت این شهید بزرگوار توسط امام راحل(ره) به نام روز "وحدت حوزه ودانشگاه" نام گذاری شد.

تحقق تحولات فکری و فرهنگی جامعه با وحدت حوزه و دانشگاه

وی تحولات فکری و فرهنگی یک جامعه را وابسته به حوزه و دانشگاه دانست و افزود: وقتی که ما به تاریخ نگاه می‌کنیم می‌بینیم یکی از برنامه‌هایی که در طول تاریخ هدف مشترک دشمنان این مرز و بوم بوده است ایجاد شکاف بین این دو قشر فرهیخته جامعه بوده است.

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی خاطرنشان کرد: اگر در حوزه علمیه جهالت و خرافه پرستی و در دانشگاه بی دینی و بی توجهی به آموزه های دینی توحیدی رایج شود؛ این دو بال پرواز فکر و فرهنگ جامعه دچار اختلال شده و به طور ناهماهنگ پیش می‌روند که قطعا رشد و تعالی جامعه اتفاق نخواهد افتاد.

ایزدخواه، الزامات وحدت حوزه و دانشگاه را دو قلمرو علم و دین دانست و گفت: باید برای دانشجویان و حوزویان رسالتی که مشتمل بر فرهنگ اصیل جامعه اسلامی و حقیقی علم آشنا باشد تبیین شود.

باید هوشمندانه به مبانی اسلامی و حقیقی علم توجه کرد

وی ادامه داد: اگر دو مشخصه متفاوتی از علم و دین در حوزه و دانشگاه حاکم شود؛ قطعا این دو نهاد موثر اجتماعی، متضرر می شوند لذا باید هوشمندانه به مبانی اسلامی و رسالت حقیقی علم توجه شود.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی بیرجند اضافه کرد: مولفه‌ها و الزمات وحدت حوزه و دانشگاه با استناد به سخنان اندیشمندان که در این دو حوزه ابراز نظر کرده‌اند نشان می‌دهد که باید به شناخت محیط، مختصات و مسائلی که در حوزه علمیه مورد توجه قرار می‌گیرد دقیق و موشکافانه توجه شود.

وی ضمن تاکید بر این‌که در دانشگاه آگاهی کامل از حوزه نظام آموزشی دانشگاه قطعا برای ایجاد ارتباط و وحدت اهمیت پیدا می کند، گفت: حوزه علمیه باید حضور فعال در مسائل عمده جهانی داشته باشد که این فرآیند و مولفه بعد از انقلاب به صورت بسیار برجسته ای اتفاق افتاده است به طوری که بسیاری از موسسات و حوزه های تحقیقاتی، عالمانه وارد مسائل عمده جهانی شده اند.

به حضور عالمانه روحانیون در دانشگاه‌ها و اساتید در حوزه علمیه نیاز داریم

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی ضمن تاکید بر این‌که حضور عالمانه روحانیون در دانشگاه‌ها را نیاز داریم، گفت: هم چنین حضور اساتید دانشگاه در حوزه علمیه و دروس حوزوی نیز لازم است که این مهم، سبب ارتباط مستمر و منظمی می‌شود که قطعا در ترویج ارزش‌های دینی در دانشگاه و آشنایی حوزویان با علوم و تحقیقات روز جهان موثر است.

ایزدخواه گفت: از جمله اقدامات مهمی که در ایجاد وحدت حوزه و دانشگاه موثر است ایجاد وحدت معرفتی است که باید در مبانی بین این دو حوزه ایجاد شود.

لزوم بررسی آسیب‌های بین حوزه علمیه و دانشگاه

وی ضمن تاکید بر شناخت آسیب‌های بین حوزه علمیه و دانشگاه، گفت: اگر آسیب‌هایی که متوجه حوزه و دانشگاه است را بتوانیم شناسایی کنیم و به نسبت آنها تحلیل و برنامه درستی داشته باشیم قطعا می‌توانیم وحدت حوزه و دانشگاه را تقویت کنیم.

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی اظهار کرد: بعد از دوره رنسانس، علم و دانشگاه با جریان مدرنیته و نگاه‌های پوزیتیویسمی مواجه شد که طبق این نگاه، خدا در صحنه زندگی بشر حضور ندارد و با علم می‌توانیم تمام رویدادها را توجیه کنیم از این رو یک نگاه تجربی و طبیعی به علم حاکم شد.

جهت گیری درست علم سبب وحدت حوزه و دانشگاه می‌شود

ایزدخواه ادامه داد: این نگاه قطعا نگاهی نیست که بخواهد در جهت معرفت و تعالی انسان علم و پژوهش را توسعه بدهد به طوری که امروزه می‌بینیم که گاهی علم منجر به فساد در جهان می‌شود اما اگر جهت گیری علم درست باشد، وحدت حوزه و دانشگاه را سبب می‌شود.

وی بیان کرد: اگر نگاه‌های دینی، ارزشی و آموزه‌های دینی به فرآیند توسعه علم حاکم باشد؛ رشد و توسعه علم جهت تعالی بشر قرار می‌گیرد.

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی با بیان این‌که در حوزه علمیه باید با نگاه و استدلال‌های منطقی اصول و مسائل دینی را مباحثه و مطرح کنیم، گفت: در حوزه علمیه باید مراقب این بود که کار انحرافاتی از جمله جریان اخباری گری و تکفیری در گذشته بوده است دوری کرد.

ایزدخواه افزود: درباریان شاه در زمان قبل از انقلاب، نقشه داشتند که وحدت کلمه ای که ممکن بود بین حوزه و دانشگاه ایجاد شود را مانع شوند از این رو امام خمینی (ره) و حوزه علمیه را به این نسبت می دادند که این ها مرتجع هستند و هدف این بود که نگذارند ما ترقی کنیم و حوزه علمیه را مانع پیشرفت علمی معرفی می‌کردند.

وی ادامه داد: از طرفی دیگر به گفته امام خمینی (ره) درباریان شاه، دانشگاه ها را نیز یک دسته فوکولی معرفی می کردند و انگ بی دینی به دانشگاه نسبت می دادند و می خواستند اختلافات حوزه علمیه و دانشگاه زیاد شود و از این به نفع خود استفاده کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی بیرجند در پاسخ به این‌که چرا هنوز دغدغه‌هایی برای ایجاد وحدت حوزه و دانشگاه وجود دارد، گفت: ما نمی‌توانیم کارهای ارزشمندی که در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه انجام شده است را نادیده بگیریم اما به گفته رهبر معظم انقلاب "هنوز رگه‌هایی از تفکر و تعارض دین و علم در دانشگاه وجود دارد".

ایزدخواه اضافه کرد: برای این تعارضات یک سابقه چند صد ساله وجود دارد که می توان چند عامل درونی و بیرونی برای آن نام برد.

وی به اولین عامل تعارض اشاره کرد و گفت: در زمان قاجار و پهلوی به نوعی نوسازی از نوع غربی و مدرنیزاسیون در درباریان و مقامات قاجار و پهلوی ایجاد شد.

این استاد دانشگاه صنعتی بیرجند ادامه داد: هم چنین در مواجهه با روشن فکرانی که جدا از نگاه دینی و معنوی الگوی توسعه را الگوی تمدن غربی معرفی می کردند برخورد نادرست طیفی از روحانیون بود که این سبب شد تا مردم نسبت به دین نگاه خرافه پیدا کنند و در نهایت جایگزینی نظام تعلیمی تربیت غربی به جای نظام تعلیم و تربیت سنتی و مکتب ما قرار گرفت.

ایزدخواه بیان کرد: از عوامل بیرونی به ظهور نظام های فکری و سیستم سکولار می توان اشاره کرد که ظهور استعمار نو و شیوه های جدید سلطه که این‌ها اختلافات دو جریان روشن فکری و روحانیت را بیشتر و بیشتر کرد.

رسالت دانشگاه تربیت قوه عاقله دانشجویان است

وی گفت: طبق گفته رهبر معظم انقلاب، دانشگاه باید رسالت اصلی که تربیت قوه عاقله دانشجویان است را سبب شود و نسل جوانی که در دانشگاه می خواهند تربیت شوند تنها مجهز به سلاح علم نباشند بلکه مجهز به سلاح معنویت، فرهنگ، هویت ملی و دینی خودشان نیز باشند.

این استاد دانشگاه ضمن اشاره به این سخن امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه "دانشگاه باید عالم درست کند نه علم"، گفت: دانشگاه باید افرادی تربیت کند که جامعه را از لحاظ علمی و فرهنگ اداره کند نه اینکه در اداره‌ای بنشیند و کارهای روزمره انجام دهد.

ایزدخواه با بیان این‌که به نوعی مسئله مهم دانشگاه مرکز تربیت انسان باشد و انسان سازی را انجام دهد، گفت: اگر قرار باشد وحدت حوزه و دانشگاه اتفاق بیفتد باید در دانشگاه و حوزه علمیه جوانی را تربیت کنیم که بی‌تفاوت نسبت به کشور و سابقه تاریخی ملی خود نباشد.

نباید رفتارهای قهرآمیز نسبت به دانشگاه و حوزه علمیه اتفاق بیفتد

وی اظهارکرد: در رابطه با حوزه علمیه و آسیب‌هایی که در این خصوص وجود دارد سخنان امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای نمود پیدا می‌کند به طوری که نباید رفتارهای قهرآمیز نسبت به دانشگاه و علم در حوزه علمیه اتفاق بیفتد.

این استاد دانشگاه، سخنان امام خمینی(ره) را نصب‌العین وحدت حوزه و دانشگاه دانست و گفت: امام راحل همیشه تاکید داشتند "اسلام دین مستند و متکی به منطق است. شما دانشجویان و حوزویان نباید با پیروان مکتب‌های دیگر خشنونت رفتار کنید؛ درگیری و هیاهو راه بیندازید باید بحث و گفتگو داشته باشید و تهی بودن مکاتب دیگر را ثابت کنید اگر جنجال و هیاهو راه افتاد این نقشه‌های دشمنان حوزه و دانشگاه است".

ایزدخواه به سخنان رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: امام خامنه ای می فرمایند "معمان و روحانیون در طول تاریخ دچار اشتباهاتی شده ایم؛ اینکه با طرد، ریشه فکر غلط را می توانی از جامعه جدا کنیم این اشتباه است باید با رفتار درست منطقی و استدلال این ایده های غلط را اثبات کنید و عقاید ما طبق این آیه "لاریب فیه"، باشد و این عقاید را قرص، محکم و با زبان مناسب بیان کنیم".

تعامل اخلاقی و همگرایی روحی مولفه وحدت حوزه و دانشگاه است

وی به برخی از راهکاری‌های تقویت حوزه و دانشگاه اشاره کرد و افزود: یکی از مولفه‌های قوت وحدت این دو حوزه تعامل اخلاقی و همگرایی روحی است که در حوزه و دانشگاه باید فراهم باشد.

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی ادامه داد: مواجهات اصولی و رعایت آداب نخبگان باید انجام شود و زمینه همدلی و صداقت در هر دو نهاد مورد توجه باشد.

ایزدخواه ضمن اشاره به اینکه اختلاف مبانی دینی با تحقیقات علمی دانشگاه‌ها وجود دارد، گفت: باید اعتراف کنیم اکثر این تحقیقات براساس تحقیقات غربی است و این اختلافات در مبانی هستی شناسی و خداشناسی را منکر نمی شویم.

وی تصریح کرد: اگر ما در مواجهات تمرکز محض بر معایب و ضعف ها داشته باشیم و طرف مقابل را طرد کنیم وحدت حاصل نمی‌شود چراکه باید با رویکرد اخلاقی اختلاف دیدگاه‌ها، معرفت شناسی فلسفی، فقهی و عرفانی را قبول  کنیم و بعد به سراغ رشدی که باید اتفاق بیفتد برویم و ایرادات برطرف شود.

تقویت رویکردهای معرفتی عامل ایجاد وحدت است

این استاد دانشگاه، یکی از عوامل  مهم وحدت حوزه و دانشگاه را تقویت رویکردهای معرفتی و بنیادی دانست و گفت: ما مستلزم ارائه یک دستگاه معرفتی جامعی هستیم که هم دین و داده‌های وحیانی اجر داشته باشد و هم دستاوردهای تجربی و یافته های انسانی جایگاه مشخصی داشته باشد.

ایزدخواه افزود: اگر در این رویکرد، مناسبات معارف اسلامی با دانش بشری به طور صحیح تبیین کنیم در این صورت می‌توان به نظام معرفت شناسه ای برسیم که حوزه و دانشگاه در عرصه‌های مهم و اهداف به توافق برسند؛ عامل اصلی تعارض حوزه و دین جدایی معرفتی برطرف شده و وحدت معرفتی اتفاق می افتد.

با وحدت دو سلاح ایمان و علم در جوانان شکل می گیرد

وی بیان کرد: ان شاء الله با این وحدت معرفتی و عمیقی که بین حوزه و دانشگاه اتفاق می افتد جوانان مجهز به دو سلاح ایمان و علم در گام دوم انقلاب موثر باشند و در تحقق تمدن نوین اسلامی که اهداف انقلاب است گام بردارند.

معاون تحلیل و بررسی بسیج اساتید خراسان‌جنوبی یادآور شد: محقق شدن و دست یافتن به تمدن اسلامی، جامعه بشری را از فسادها و طغیان‌هایی که وجود دارد دور می کند.

ایزدخواه گفت: اگر فضیلت‌های انسانی در نهادهای تحقیقاتی اتفاق می افتاد امروز در دنیا شاهد خون ریزی و اهانت به حقوق بشر نبودیم.

وی افزود: در گام دوم انقلاب جوانان ما در حوزه های علمیه و دانشگاه ها خیلی با انگیزه‌تر و پرتلاش، برای ایجاد تمدن نوین اسلامی آماده خواهند شد.