نشست اول: تحلیل روند تسلط طالبان بر افغانستان

استان خراسان جنوبی
سلسله نشست های تحولات افغانستان

نشست اول: تحلیل روند تسلط طالبان بر افغانستان

مسائل و تحولات افغانستان را باید در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار داد و برای تحلیل هر سطح به کنش های بازیگران مختلف آن توجه کرد و آنها را با دقت شناخت و نیز تاثیر هر سطح بر سطوح دیگر را نیز مورد ارزیابی قرار داد. بازیگر اصلی سطح داخلی افغانستان جریان طالبان است که برخاسته از قوم پشتون که حدود 40 درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند، است.

به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج اساتید استان خراسان جنوبی، نشست اول از سلسله نشست های تحولات افغانستان با موضوع تحلیل روند تسلط طالبان بر افغانستان چهارشنبه شب 3 شهریور ماه 1400 ساعت 21 با حضور اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه های استان خراسان جنوبی برگزار شد. در این نشست دو تن از اساتید و کارشناسان مسایل منطقه ای، دکتر احمد بخشی عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و مسئول گروه پژوهشی افغانستان شناسی در دانشگاه بیرجند و آقای مهدی محمودی کارشناس مسائل منطقه ای در استان خراسان جنوبی به ایراد سخن پرداختند.

در ابتدا آقای محمودی تاکید داشت که مسائل و تحولات افغانستان را باید در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار داد و برای تحلیل هر سطح به کنش های بازیگران مختلف آن توجه کرد و آنها را با دقت شناخت و نیز تاثیر هر سطح بر سطوح دیگر را نیز مورد ارزیابی قرار داد. وی بیان نمود که بازیگر اصلی سطح داخلی افغانستان جریان طالبان است که برخاسته از قوم پشتون که حدود 40 درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند، است. 

محمودی گفت: طالبان یک جنبش نظامی بوده که در دوره فعالیت های جهادی در زمان هجوم شوروی ظهور و بروز داشت تاکنون  که در ادامه مسیر حیات خود، وجهه سیاسی هم پیدا کرده است. زمانی که طالبان در روند کنفرانس بی شریک داده نشد، آمریکایی ها آنها را در صحنه سیاسی محدود کردند و علاوه بر این رویکرد رفتاری طالبان در داخل افغانستان به گونه ای بود که مردم را ناراضی کرده بود. با رصد کردن مسائلی که اکنون در چرخش مواضع طالبان در افغانستان مشهود است نمی توان اطمینان داشت که مقابله آنها با آمریکا جدی باشد. تعاملات و توافقات طالبان با آمریکا به گونه ای است که آمریکا مشروط به اینکه افغانستان تبدیل به سرزمینی نشود که علیه منافع آمریکا اقدامی انجام دهد،  طالبان را به رسمیت خواهیم شناخت.

وی تاکید کرد: سیاست جمهوری اسلامی به سمت تعامل، مهار و کنترل طالبان پیش خواهد رفت و رای زنی ها به گونه ای است که یک دولت فراگیر شکل بگیرد و سهم همه اقوام در نظر گرفته شود که البته هنوز طالبان این شزوط را نپذیرفته است. احتمال می رود با توجه به مشکلات اقتصادی، بلوکه بودن سرمایه های افغانستان و شناسایی بین المللی که هنوز طالبان آن را متصور نکرده اند، این گروه را به سمت درگیری داخلی بکشاند.

در ادامه احمد بخشی بیان داشت: طالبان در افغانستان تنفس می کردند و نرفته بودند که اکنون نسبت به آمدن آنها متعجب باشیم. طالبان باید از ابتدا در ساختار دولت و حکومت دخالت داده می شدند و اگر از سال های 2002 و 2003 به بعد این اتفاق می افتاد شاید در رفتارهای آنها تاکنون اصلاحات و تعدیل هایی صورت می گرفت و از رویکرد جنبشی به حالت اجرا در حکومت تغییر رفتار انجام می داد. اما به دلیل سیاست های خارجی بین المللی طالبان در کنفرانس بن مشارکت داده نشد و کنار زده شد. مطالعه فضای سیاسی و حکومتی افغانستان در 100 سال اخیر این کشور را می توان به یک کشور فرومانده یا ورشکسته توصیف کرد.  

بخشی بیان داشت: در پاسخ به این سوال مهم که چرا جامعه افغانستان مقاومتی نسبت به پیشروی طالبان نداشتند می توان گفت که در طول سالیان اخیر هویت این کشور گرفته شده است و بحران جدی هویت برای مردم افغانستان وجود دارد. بحران مشروعیت دولت، عدم کارآمدی دولت، بحران اقتصادی و درآمدی از جمله عواملی است که می توان به نارضایتی مردم از دولت اشرف غنی به حساب آورد. از طرف دیگر چرا ترس از طالبان باعث خروج چشم گیر مردم از افغانستان شده است؟ این موضوع به این دلیل است که طالبان قبل تر از حضور خویش، نتوانسته است خودش را به کشور بقبولاند. البته طالبان از اختلافات حاکمان محلی شمال افغانستان با اشرف غنی به نفع خودش استفاده کرد و سریعا نواحی شمالی افغانستان را به تصرف خودش در آورد. همچنین استقرار طالبان در مرزها به دلیل در دست گرفتن اقتصاد می باشد.

آینده طالبان به کنش بازیگران سطح بین المللی و منطقه ای بستگی دارد. از دکتر امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه جدید دولت که امروز از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت انتظار می رود که با نگاه و اشراف منطقه ای که دارد و همچنین با نگاه استراتژیک به جبهه مقاومت اولویت سیاست های خارجه کشور را عمق استراتژیک همسایگان قرار دهد و دولت آینده به شدت با مسائل منطقه ای درگیر می شود.

در پایان این نشست چند پرسش و پاسخ صورت گرفت و جلسه با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد به پایان رسید.

افزودن دیدگاه جدید

About text formats

Restricted HTML

  • تگ‌های HTML مجاز: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.