کرسی آزاد اندیشی با موضوع «استکبارستیزی و نسبت آن با منافع ملی» برگزار شد
کرسی آزاد اندیشی با موضوع «استکبارستیزی و نسبت آن با منافع ملی» برگزار شد

در این جلسه که با حضور تعداد قابل توجهی از اساتید و دانشجویان دانشگاه در محل سالن فرهنگ دانشگاه بیرجند، در جوی آرام و صمیمانه برگزار گردید، اساتید مذکور به بیان دیدگاهها در ارتباط با موضوع پرداختند. اساتید محترم علیرغم داشتن دیدگاههای سیاسی مختلف، بر این نکته تاکید داشتند که استکبارستیزی یک مسأله دینی، عقلی و انسانی است، و سپس تعدادی از حاضرین به نقد، بیان دیدگاههای خود و طرح سوالاتی پرداختند که اساتید مذکور با ارائه توضیحاتی، به نقدها و سوالات مطرح شده پاسخ دادند.
ابتدا دکتر محمود پروانه عنوان کرد، مسئله استکبارستیزی ذیل مفهوم بزرگ تری با عنوان مسئولیت های فراملی قرار می گیرد و لذا در واقع موضوع ما می تواند نسبت منافع ملی و مسئولیت های فراملی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد.
در پاسخ به این نسبت، چهار نظریه را می توان در طول حیات جمهوری اسلامی احصا کرد که دولت های مختلف و جریان های فکری سیاسی، این نظریه ها را نمایندگی می کرده اند. مولفه های مقوم این نظریه ها نیز باید مورد توجه قرار گیرند:
۱. نظریه اصالت منافع ملی؛ ایده جریان ملی مذهبی بوده است که در دولت موقت نمایان شد. این ایده سرمایه اجتماعی قابل توجهی در بین طبقه متوسط و مجامع آکادمیک دارد.
۲. نظریه اصالت مسئولیت های فراملی؛ ایده برخی از انقلابیون رادیکال بوده است و در برخی دولت ها و نهادها نمایندگانی داشته است.
۳. نظریه اولویت منافع ملی؛ ایده دولت های توسعه گرای سازندگی، اعتدال و بخشی از دولت اصلاحات بوده است.
۴.نظریه دولت انقلابی و سد نفوذ؛ این ایده را می توان به امام و رهبری نسبت داد.
نکاتی در این زمینه وجود دارد:
- عدم شکل گیری اجماع نخبگانی و عمومی درباره مسائلی از این دست و هزینه های بسیار این واگرایی ها.
- ریشه عدم حل این منازعات به عدم حل منازعات فکری بنیادی تری همچون دین و سیاست، نظم ملی و امت، سنت و تجدد، شریعت و قانون و... برمی گردد.
- جامعه ما نتوانسته است گفت و شنودی کارآمد حول این مباحث داشته باشد. این فضا باید در جامعه نخبگی شکل گرفته و به تناسب به عامه مردم سرازیر شود تا زمینه اجماع بیشتر فراهم شود.
- این امر مستلزم اقدامات حاکمیتی و توانمندسازی مردم و بخصوص نخبگان است.
سپس دکتر بخشی تعاریف متفاوت از مفهوم استکبار را در فرهنگ ها و ادیان مختلف از جمله اسلام در ابعاد فردی و اجتماعی و سطوح سیاسی کشوری و منظقه ای و بین المللی ارایه داد و سپس به تحول این مفهوم در دوره بعد از انقلاب اسلامی (دوره مرحوم بازرگان (ملی-مذهبی) تا سیزده آبان) با رویکرد ایران محوری و حمایت از حقوق بین المللی و سیاست موازنه، دوره پس از سیزده آبان تا پایان جنگ تحمیلی، سیاست فراملی گرایانه و حداکثری مبتنی بر صدور انقلاب و همچنین دوران پس از جنگ با توجه به نوع دولت ها ( اعم از اصلاح طلب و اصول گرا در ذیل گفتمان اسلام سیاسی با قرائت های متفاوت گفتمانی) تا زمان فعلی را با تأکید بر اصول چهارگانه صدور انقلاب اسلامی، حمایت از جنبش های آزادیبخش، نه شرقی و نه غربی و همچنین موضوع استقلال را مورد بررسی قرار داده و نقش عوامل داخلی مانند رقابت جریان های سیاسی و تحولاتی مانند جنگ تحمیلی و فروپاشی نظام دوقطبی و نوع گرایش های جریان های سیاسی و میزان وفاداری و یا پایبندی قدرتها به قراردادها و تعهدات بین المللی را در خوانش متفاوت از استکبار و همچنین افزایش یا کاهش عیار آن مورد بررسی قرار دادند. دکتر بخشی در ادامه این کرسی با توجه به مصداق عینی مفهوم استکبار در آمریکا به عنوان یک قدرت دارای تضاد ایدئولوژیک با جمهوری اسلامی ایران، به سابقه روابط دو کشور و نقش آن کشور در کودتای 28 مرداد و تحولات پس از آن، به ویژه تأثیر تحولات قبل و بعد از انقلاب (اقداماتی مانند پذیرفتن شاه در آمریکا، حمایت از صدام در جنگ تحمیلی، اعمال تحریم ها و عدم وفاداری به عهدنامه ها در دوران پس از جنگ و...) پرداخت.
در ادامه این کرسی، حضار نظرات خود را بیان کرده و سؤالاتی مطرح گردید که توسط اعضای کرسی پاسخ داده شد.
افزودن دیدگاه جدید